Hernia

Een hernia (lage rug) is een uitstulping van de kern (nucleus) van de tussenwervelschijf in de onderrug die rugklachten kan veroorzaken. De wetenschappelijke term is Hernia Nuclei Pulposi (HNP). Bij slechts 5% van de mensen met acute rugpijn is er sprake van een hernia. De spontane genezingskans van de aandoening is groot. Van elke vier mensen met een hernia genezen er drie zonder dat een operatie noodzakelijk is. Per jaar krijgen in Nederland zo’n 75.000 mensen symptomen van een hernia. Een hernia kan in principe op elke leeftijd ontstaan; echter het meest bij mensen tussen de 20 en 40 jaar oud, in de periode van de meeste lichamelijke activiteit.

Uitstulping tussenwervelschijf

De wervelkolom bestaat uit meerdere op elkaar gestapelde botstukken: de wervels. De wervels hebben in het midden een groot gat en in het verlengde van elkaar vormen deze gaten het spinale kanaal. Door dit kanaal loopt het ruggenmerg en de zenuwen. Elke wervel is verbonden met de wervel erboven en de wervel eronder via de ‘tussenwervelschijven’. Deze tussenwervelschijven zijn kraakbenige ringen met in het midden een bewegelijke/vloeibare kern: de nucleus.

Een HNP is een uitstulping van een breuk van de tussenwervelschijf. Bij een breuk komt de kern (nucleus) van de tussenwervelschijf naar buiten en kan deze compressie geven op de zenuwbanen. Dit kan verschillende klachten veroorzaken. Vaak heeft men last van lage rugpijn met uitstralende pijn in één of naar beide benen. Deze uitstralende pijn kan tot aan de knie of zelfs tot aan de hiel lopen. Dit is afhankelijk van de locatie van de HNP, omdat die bepaalt welke zenuwbaan onder compressie komt te staan. Meestal zit de hernia ter hoogte van L4-L5 of L5-S1, dus tussen de 4e en 5e lumbale wervel het onderste gedeelte van de lumbale wervelkolom. Meestal ontstaat er een hernia doordat men lage rug artrose ontwikkeld.

Symptomen

Je herkent een rughernia aan de volgende symptomen

In de meeste gevallen heb je bij een hernia pijn in de (onder)rug.
Je hebt last van een uitstralende pijn in een of beide benen, de rug en/of de bil. De pijn strekt zich soms uit tot onder de knie en soms tot in de voet.
De pijn wordt erger bij persen, hoesten of niezen.
In veel gevallen wordt de pijn bij een hernia erger als er aan de zenuw wordt ‘getrokken’. Je kunt dit testen door op je rug te gaan liggen en dan gestrekt het pijnlijke been op te tillen. Dit wordt ook wel de proef van Lasèque genoemd.
Je peesreflexen kunnen verminderd zijn. Bij een hernia tussen de vijfde lendenwervel en de eerste heiligbeenwervel (dit is het onderste niveau van de lage rug), bestaat bijvoorbeeld vaak een verlaagde achillespeesreflex.
Je kunt met gestrekte knieën minder goed bukken en je kunt minder ver dan normaal met je vingers bij de grond komen. Dit wordt een verminderde vinger-/ bodemafstand genoemd.

Diagnose

De diagnose hernia kan alleen met zekerheid worden gesteld o.b.v. een röntgenfoto en/of MRI. Op basis van de scan wordt gekeken naar mogelijke vervormingen en/of scheuren in tussenwervelschijven of rugwervels. Ook wordt gecontroleerd of de zenuwen voldoende ruimte hebben en of zenuwwortels er rustig of juist ontstoken uitzien.