Een beroerte, ook wel cerebrovasculair accident (CVA) genoemd, ontstaat wanneer de bloedtoevoer naar een deel van de hersenen wordt verstoord. Dit kan het gevolg zijn van een verstopping van een bloedvat (ischemisch CVA) of een bloeding (hemorragisch CVA). De gevolgen van een beroerte kunnen ernstig zijn en variëren van verlamming, spraakproblemen, geheugenverlies, tot veranderingen in gedrag en emoties. Gelukkig is herstel mogelijk, en fysiotherapie speelt hierin een cruciale rol.
Een beroerte leidt tot schade aan de hersenen omdat een gedeelte tijdelijk geen zuurstof en voedingsstoffen meer ontvangt. Dit kan verschillende functies aantasten, zoals beweging, spraak, denken en zelfs gedrag. De symptomen kunnen variëren afhankelijk van het getroffen hersengebied. Veelvoorkomende klachten zijn onder andere verlamming van een arm of been, spraak- of taalproblemen, gezichtsproblemen, en geheugen- of concentratiestoornissen. Soms kunnen de klachten tijdelijk zijn, maar in andere gevallen kunnen ze blijvend zijn. Herstel hangt af van de ernst van de beroerte en de snelheid waarmee je in behandeling wordt genomen.
Na een beroerte kan fysiotherapie je helpen om de verloren motorische functies zo goed mogelijk terug te krijgen. Fysiotherapeuten en oefentherapeuten werken met jou aan het herstellen van beweging, kracht, en evenwicht. Dit kan variëren van het oefenen van simpele bewegingen tot het herwinnen van complexe vaardigheden zoals lopen, fietsen en het gebruiken van je handen. Het doel is om je dagelijkse activiteiten weer zo zelfstandig mogelijk te kunnen uitvoeren.
Herstel van beweging en coördinatie
Als je na de beroerte moeite hebt met bewegen, bijvoorbeeld als je verlamde ledematen hebt of als je moeite hebt met lopen, kan fysiotherapie helpen door gericht oefeningen aan te bieden. De fysiotherapeut kan je bijvoorbeeld leren hoe je met een hulpmiddel zoals een rollator of een looprek weer veilig kunt lopen. Door regelmatig te oefenen, zal je spieren sterker worden, je evenwicht verbeteren en je algehele fitheid toenemen. Hoe meer je oefent, hoe meer je zult kunnen herstellen.
Veilig bewegen en valpreventie
Veel mensen die een beroerte hebben gehad, zijn bang om te vallen. Fysiotherapie richt zich op het vergroten van je zelfvertrouwen en veiligheid. Samen met de therapeut leer je hoe je je houding kunt verbeteren, je evenwicht kunt herstellen, en je dagelijks kunt bewegen zonder overmatige risico’s. Fysiotherapeuten geven ook advies over hoe je een veilige leefomgeving kunt creëren, bijvoorbeeld door te letten op obstakels in huis die vallen kunnen veroorzaken.
Naast fysiotherapie kunnen andere specialisten zoals de ergotherapeut en logopedist van grote waarde zijn. De ergotherapeut helpt je om dagelijkse activiteiten, zoals aankleden, koken en persoonlijke verzorging, weer veilig en zelfstandig uit te voeren. Als bepaalde taken moeilijker worden, kan de ergotherapeut samen met jou zoeken naar alternatieve methoden of hulpmiddelen.
Logopedie is belangrijk als je na de beroerte moeite hebt met praten, begrijpen, lezen of schrijven. De logopedist biedt oefeningen om je spraak en taalvaardigheid te verbeteren. Daarnaast helpt de logopedist je als je problemen hebt met het slikken of kauwen, en biedt advies over welk voedsel je het beste kunt eten.
Herstel na een beroerte begint vaak al in het ziekenhuis, maar de revalidatie gaat door na ontslag, zowel thuis als in een revalidatiecentrum of verpleeghuis. Het is belangrijk dat je vroeg begint met therapie, omdat het meeste herstel plaatsvindt in de eerste drie maanden na de beroerte. De fysiotherapeut, ergotherapeut en logopedist werken nauw samen om je doelen te bereiken en je te ondersteunen bij je herstel.
De behandeling is altijd persoonlijk en afgestemd op jouw situatie. Het herstelplan wordt gezamenlijk opgesteld en is afhankelijk van je specifieke klachten en je doelen. Het is belangrijk om actief te blijven en ook thuis te blijven oefenen. Hoe meer je oefent, hoe groter de kans op succes.
Naast fysiotherapie en revalidatie is het essentieel om een gezonde leefstijl aan te houden. Dit verkleint de kans op een nieuwe beroerte en bevordert je herstel. Gezond eten, regelmatig bewegen, niet roken en het controleren van risicofactoren zoals hoge bloeddruk, diabetes en hart- en vaatziekten zijn cruciaal. De Gezondheidsraad adviseert minimaal 30 minuten matig-intensief bewegen, vijf keer per week, en twee keer per week spier- en balansversterkende oefeningen.
Na een beroerte is het belangrijk om je zo veel mogelijk zelf te blijven verzorgen en dagelijks actief te blijven. Zelfs eenvoudige handelingen zoals aankleden, tandenpoetsen of de krant halen helpen om je hersenen en lichaam uit te dagen en te stimuleren. Ook met een gesprek kun je je taalvaardigheden oefenen.
Mantelzorgers spelen een belangrijke rol in het herstelproces, maar het is belangrijk dat zij ook goed voor zichzelf zorgen. Het geven van aanwijzingen in plaats van taken overnemen kan de patiënt helpen om weer zelfstandigheid te ontwikkelen. Daarnaast is het essentieel om een veilige omgeving te creëren en voldoende rust en ontspanning voor jezelf te nemen.
Een beroerte (CVA) kan ingrijpende gevolgen hebben, maar met de juiste therapieën en ondersteuning is herstel mogelijk. Fysiotherapie, oefentherapie, ergotherapie en logopedie kunnen je helpen om weer zoveel mogelijk zelfstandig te functioneren. Neem contact op met een fysiotherapeut voor een op maat gemaakte behandelingsplan, en werk samen aan jouw herstel voor een betere kwaliteit van leven.
